![](/media/lib/406/n-mroz-998ea86896a6c40d4ede3c6455760488.jpg)
Przemysław Mróz pierwszym Polakiem uhonorowanym nagrodą Międzynarodowej Unii Astronomicznej
12 czerwca 2020, 05:41Dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego znalazł się wśród laureatów nagród Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU). The 2019 IAU PhD Prize to nagrody za najwybitniejsze na świecie prace doktorskie w dziedzinie astronomii.
![](/media/lib/406/n-tuhfat-143cc4c1d3f4f9c16b37f05eb47965ef.jpg)
Biblioteka Narodowa Izraela zdigitalizuje i udostępni wyjątkowe islamskie manuskrypty
11 czerwca 2020, 08:59Biblioteka Narodowa Izraela zdigitalizuje i udostępni online ponad 2500 rzadkich manuskryptów z Kolekcji Islamskiej i Bliskowschodniej. Manuskrypty, powstałe pomiędzy IX a XX wiekiem, zostały spisane po arabsku, persku i turecku. Większość z nich została podarowana Bibliotece przez Abrahama Shaloma Yahudę, arabsko-żydowskiego uczonego i jednego z najważniejszych kolekcjonerów arabskich manuskryptów w XX wieku.
![](/media/lib/406/n-tytansaturn-4f035bcf0d0aec1c6969f1feacd690a1.jpg)
Tytan ucieka od Saturna 100-krotnie szybciej niż sądzono
9 czerwca 2020, 08:31Tytan, księżyc Saturna, to niezwykłe miejsce. Jest to jedyny księżyc w Układzie Słonecznym, który posiada atmosferę. Jest większy niż Merkury, a jego powierzchnię pokrywają rzeki i morza płynnych węglowodorów. Pod nimi znajduje się zamarznięta woda, a pod lodem być może jest wodny ocean, w którym potencjalnie może istnieć życie. Przed wieloma laty naukowcy zauważyli, że Tytan powiększa swoją orbitę. Teraz wiemy, że oddala się on od Saturna 100-krotnie szybciej niż sądzono.
![](/media/lib/180/n-kaldera-yellowstone-35ffedb5d045c5581059b029d1126351.jpg)
Superwulkan Yellowstone słabnie? Uczeni odkryli ślady jednej z najpotężniejszych erupcji w dziejach
8 czerwca 2020, 05:58Pod Parkiem Narodowym Yellowstone drzemie jeden z najpotężniejszych i najbardziej niszczycielskich wulkanów na Ziemi. Wiemy, że superwulkan Yellowstone wybuchał co najmniej 10 razy w ciągu ostatnich 16 milionów lat, zmieniając za każdym razem geografię Ameryki Północnej, rozrzucając popiół po całej planecie i znacząco wpływając na klimat Ziemi. Naukowcy poinformowali właśnie o odkryciu dwóch nieznanych dotychczas supererupcji, w tym najpotężniejszej w historii Yellowstone.
![](/media/lib/406/n-wykopaliskabelize-3b6fe68c7d200fcd2bf6f5c01bc05edb.jpg)
Wyjątkowe odkrycie w Belize zdradza historię kukurydzy w ludzkiej diecie
6 czerwca 2020, 08:54Kukurydza to jedno z najważniejszych zbóż ludzkości. Teraz, dzięki unikatowemu odkryciu dobrze zachowanych szczątków ludzkich dowiadujemy się, kiedy zaczęła ona stanowić podstawę ludzkiej diety. Naukowcy z University of New Mexico pracujący pod kierunkiem profesora Keitha Prufera opisali na łamach Science Advances wyniki swoich badań nad szkieletami znalezionymi w górach Maya w Belize.
![](/media/lib/406/n-polnocnechiny-d26f36f33da0dd32900e4596a8c02a97.jpg)
W starożytnych północnych Chinach zmiany genetyczne idą w parze ze zmianami gospodarczymi
5 czerwca 2020, 11:34W północnych Chinach pojawiły się jedne z pierwszych wysoko zorganizowanych społeczności, których podstawę utrzymania stanowiła uprawa prosa. Specjaliści wyróżniają dwa główne centra tych upraw – baseny Rzeki Źółtej (Huang He) oraz Xiliao He (Zachodniej Rzeki Liao). Chcąc poznać historię genetyczną tych ludów dokonali porównania 55 genomów sprzed 7500–1500 lat z basenów Rzeki Żółtej, Xiliao He oraz Amuru
![](/media/lib/405/n-apoferrytyna-75c26dad0e3d2526e86e2749a3190f4e.jpg)
Padła ostateczna granica mikroskopii krioelektronowej. Można obrazować atomy w proteinach
4 czerwca 2020, 18:24To prawdziwy przełom. Nie ma już więcej rekordów do pobicia. Padła ostatnia bariera rozdzielczości, mówi Holger Stark z Instytutu Fizyki Biochemicznej im. Maxa Plancka w Göttingen. Stał on na czele jednej z dwóch grup badawczych, które poinformowały o pierwszym w historii zobrazowaniu poszczególnych atomów w proteinie za pomocą mikroskopii krioelektronowej (cryo-EM).
![](/media/lib/405/n-mechanizm-katalityczny-be7aa5972e13c39c07102247ef6d8c26.jpg)
Aktywne mikrocząstki z oddziaływaniami sterowanymi zewnętrznym oświetleniem
4 czerwca 2020, 11:52Badacze z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, ETH w Zurychu i Uniwersytetu w Cambridge zademonstrowali aktywne mikrocząstki poruszające się w płynie pod wpływem zewnętrznego oświetlenia, których kierunek ruchu zależy od długości fali padającego światła. Wyniki badań opublikowano w prestiżowym czasopiśmie naukowym Nature Communications.
![](/media/lib/405/n-osmiornica-7b75349bf4717b1da5fcad00bc7e770c.jpg)
Ośmiornice sfilmowane na rekordowej głębokości niemal 7 km
1 czerwca 2020, 12:04W Rowie Sundajskim w Oceanie Indyjskim na głębokości 5760 i 6957 m zaobserwowano ośmiornice z rodzaju Grimpoteuthis. Ponieważ poprzedni udokumentowany fotograficznie rekord maksymalnej głębokości występowania głowonogów wynosił 5145 m, oznacza to, że ośmiornice te pobiły go o, odpowiednio, 615 i 1812 m.
![](/media/lib/405/n-wykopvall-d63aa229ebc880314801e0ef8073a7c4.jpg)
Hiszpanie znaleźli miejsce spoczynku irlandzkiego bohatera wojny z Anglikami
1 czerwca 2020, 05:31Hiszpańscy archeolodzy znaleźli prawdopodobne miejsce spoczynku irlandzkiego bohatera Hugh Roe O'Donella, głównego autora wielkiego zwycięstwa nad Anglikami w bitwie nad Żółtym Brodem (bitwa pod Yellow Ford). Mimo tej wiktorii irlandzcy rebelianci ponieśli kilka lat później klęskę pod Kinsale, która zakończyła istnienia sięgającego prehistorii gaelickiego porządku w Irlandii, ostatecznie rozwiała marzenia o niepodległości i zapoczątkowała Plantację Ulsteru.